Higiena jamy ustnej chorego, w tym z protezą zębów

Post ten jest ciągiem dalszym tematyki dotyczącej higieny chorego.

Dziś skupimy się na jamie ustnej i problemach z jej pielęgnacją.

Uwagę zwrócę szczególnie na pacjenta leżącego, z ograniczonym kontaktem słownym, ponieważ on wymaga największej uwagi i wprawy w wykonaniu toalety jamy ustnej.

Problem:

W swojej pracy niejednokrotnie spotkałam się z przypadkiem, kiedy rodzina chorego informowała, że nie ma on apetytu, odmawia jedzenia i picia, a przy tym nie może podać przyczyny takie stanu (bo nie mówi lub nie kojarzy na tyle by się komunikować). Często okazywało się, że przyczyną jest właśnie problem z jamą ustną, a nie np. ogólny zły stan zdrowia. W ustach znajdował się nalot, język był obrzęknięty i co za tym idzie nawet płyn powodował silny ból.

Dlaczego tak się dzieje?

Jedną przyczyn może być grzybica jamy ustnej występująca po podawanych lekach (np. po antybiotykach) lub w chorobach nowotworowych, ale znacznie częściej przyczyną jest niewłaściwa higiena jamy ustnej lub jej brak.

Toaleta ciała w łóżku + mycie włosów - czego potrzebujemy?

Niemożność samodzielnego wykonania toalety przez naszych bliskich może budzić w nas zakłopotanie, a zwłaszcza jeśli to my mamy pomóc im w wykonaniu toalety ciała. Problem mogą stanowić więzy rodzinne: "Jak mam teraz myć tatę, dotykać go i rozbierać?" - zastanawia się córka, opór przed płynami fizjologicznymi: "Mogę robić wszystko, ale pieluchy nie zmienię" lub nietypowymi dla nas przedmiotami jak na przykład - proteza zębowa: "Brzydzi mnie mycie protezy oblepionej jedzeniem". Toaleta to ogólnie trudny temat dla wielu "świeżo" opiekujących się osób, wszystko przychodzi z czasem...

Najbliższe posty poświęcone będą tematyce toalety ciała. Podpowiem co może być potrzebne, jak krok po kroku wykonać toaletę i na co zwrócić uwagę. Skupię się w dużej mierze na pacjencie leżącym, bo to on wymaga większej wprawy od opiekuna w prawidłowym pielęgnowaniu ciała i dbaniu o higienę osobistą chorego.

Wieczne szukanie "czegoś"...

Często pierwszym z objawów zapominania są przedmioty poukładane w innych miejscach niż były zazwyczaj. Z biegiem czasu i postępowaniem choroby, takie gubienie i szukanie staje się coraz bardziej kłopotliwe. Jednym z problemów opiekunów jest to, że, gdy podopieczny wiecznie czegoś szuka, nie potrafi przy tym wskazać czego, opisać jak to wygląda, do czego służy i po co tego szuka lub podaje informacje, które nijak się mają do szukanego przedmiotu... Jak radzić sobie w takich sytuacjach, w jaki sposób pomóc osobie chorej uporządkować przestrzeń, by sytuacji "szukania czegoś" było potencjalnie jak najmniej?

Komunikacja z osobą z chorobą Alzheimera/ demencją

Trudno określić w jakim stadium choroby powinien być nasz chory, aby porady te były adekwatne do jego stanu, ale sądzę, że opiekun sam czytając tę treść wybierze wątki potrzebne dla siebie.

Postępowanie choroby Alzheimera lub demencji prowadzi do pogorszenia się możliwości komunikowania i rozumienia otoczenia. Objawia się to tym, że chory ma problem z:

• dokończeniem myśli, zdania
• przypomnieniem sobie co chciał powiedzieć
• rozpoczynaniem wielu wątków i niekończeniem ich
• nazywaniem przedmiotów i emocji
• powtarzaniem tych samych informacji lub pytań
• ujęciem składnie własnych myśli

Taka sytuacja jest trudna nie tylko dla chorego, ale także dla jego rodziny i opiekunów. Poza niemożliwością dowiedzenia się co nasz bliski chce nam przekazać, czujemy, że tracimy z nim kontakt a tym samym więź. Osoba niemogąca się wysłowić bywa agresywna, podenerwowana i może mieć poczucie niezrozumienia. Opiekun natomiast czuje się bezsilny i nie zawsze rozumie, że brak sensownego dialogu z bliską osobą nie jest wynikiem jej złej woli, ale postępującej choroby.

Zestawiłam kilka praktycznych porad które ułatwią wymianę informacji, a także zminimalizują liczbę sytuacji stresujących, konfliktowych i trudnych dla obojga rozmówców.

Odleżyny

Odleżyny ze względu na swój wygląd budzą przerażenie i bezradność w sytuacji, gdy spotykają naszych bliskich,jednak mimo niechęci do samego zjawiska, warto zapoznać się z jego profilaktyką. Odleżyny to rany powstałe w wyniku długotrwałego ucisku skóry, zaburzenia ukrwienia i jej martwicy. Początkowo objawy niedokrwienia nie budzą niepokoju, ponieważ uciśnięte miejsce mimo, iż zaczyna czerwienieć, blednie pod wpływem ucisku. Z czasem zaczerwienienie skóry nie blednie. Kolejna faza to powstanie rany, która może stać się głęboka aż po kość.

Miejsca występowania odleżyn

Odleżyny powstają głównie w miejscu w którym jest mało tkanki tłuszczowej, a warstwa pomiędzy skóra a kością jest cienka. Gdy chory leży dużo na wznak odleżyny powstają na potylicy, w okolicach łopatek, łokciach i kości krzyżowej, gdy leży na boku w okolicy uszu, stawu biodrowego i kolan, zwłaszcza gdy stykają się. Narażone są również pięty i kostki, które bezpośrednio odpierają się o podłoże. (odsyłam do komentarza)

Demencja czy depresja? Starzenie równa się demencja?

Demencja to inaczej otępienie, czyli wtórna utrata zdolności intelektualnych.

Choroby mogące być przyczyną stanów demencyjnych:

• Choroba Alzheimera
• Choroba Parkinsona 
• Choroby układu krążenia
• Ostre choroby mózgu: udar mózgu, nowotwór mózgu, zapalanie opon mózgowych i mózgu, uraz głowy
• Depresja

Diagnostyka co do przyczyny demencji prowadzona jest przez lekarza neurologa, geriatrę i psychiatrę. Bardzo często choroba Alzheimera we wczesnym stadium mylona jest z depresją, ze względu na podobny przebieg objawowy.

Objawy i przebieg choroby Alzheimera

Choroba Alzheimera jest nieuleczalną chorobą zwyrodnieniową mózgu. Ubytki w korze mózgowej wpływają znacząco na pracę mózgu - początkowe zaburzenia pamięci prowadzą do otępienia i uniemożliwiają normalne funkcjonowanie osoby chorej, a także wpływają na rodzinę i bliskich. Warto mieć świadomość jak przebiega choroba, jakie są objawy jej towarzyszące. 

Choroba Alzheimera powstaje i rozwija się powoli. Przebieg można podzielić na 4 stadia, każde z nich ma charakterystyczne objawy.

Jak stwierdza się istnienie choroby Alzheimera?

Choroba Alzheimera to zaburzenie związane ze zwyrodnieniem układu nerwowego, które powoduje ogólne otępienie. Rozwój choroby powoduje uszkodzenia w korze mózgowej, które prowadzą do problemów z mową, pamięcią czy procesami myślowymi. Alzheimer jest dolegliwością, która rozwija się stosunkowo powoli, a przebieg można podzielić na różne stadia choroby. Dziś chciałabym skupić się na tym, w jaki sposób stawia się diagnozę osobom, u których podejrzewa się wystąpienie choroby Alzheimera.

Na czym polega choroba Alzheimera?

Choroba Alzheimera charakteryzuje się utratą neuronów i synaps kory mózgu oraz pewnych regionów podkorowych. Skutkuje to zanikiem w zajętych obszarach z degeneracją w płatach skroniowych i ciemieniowych, jak też w części płatów czołowych i zakrętach obręczy. Badania z użyciem MRI i PET udokumentowały redukcję rozmiarów specyficznych obszarów mózgu chorych na AD, gdy przechodzili oni z poziomu łagodnych zaburzeń poznawczych do AD w porównaniu ze zdrowymi ludźmi w podeszłym wieku.

Choroba Alzheimera – skąd wzięła się nazwa...

Nazwa choroby Alzheimera pochodzi od nazwiska niemieckiego lekarza psychiatry – Aloisa Alzheimera (1846-1915).

Służąca ww. lekarza – pani Augusta – miała niepokojące objawy: zaburzenia pamięci, mowy, orientacji w czasie i przestrzeni, trudności w wykonywaniu czynności domowych i utrzymaniu higieny. Zainteresowało to lekarza i bacznie zaczął obserwować przebieg tych zaburzeń. W  1906 roku, kiedy zmarła pani Augusta doktor Alzheimer zbadał mózg  chorej i stwierdził znaczne anomalie w jego budowie. 

Na posiedzeniu Towarzystwa Neuropsychiatrii Południowo-Zachodnich Niemiec przedstawił wyniki swoich badań oraz spostrzeżenia co do możliwych następstw stwierdzonych zmian w mózgu. Sześćdziesiąt lat później w Lozanie na kongresie lekarzy nadano temu przypadkowi, jak i samej chorobie nazwę - choroby Alzheimera, dla upamiętnienia jej odkrywcy. 

Zatrucie lekami

Wraz z wiekiem wzrasta, ilość objawów chorobowych, które osoby starsze niwelują za pomocą leków. Warto zwrócić uwagę w jaki sposób to robią i czy jest to dla nich bezpieczne.

Najczęstszymi problemami dotyczącymi przyjmowania leków są:

• Niezrozumienie i nie pamiętanie zaleceń lekarskich co do ich przyjmowania. 
• Nieczytelność pisma na kartce dawkowania, którą otrzymuje pacjent. 
• Posiadanie zbyt wielu leków i mylenie, które są aktualnie używane. 
• Przyjmowanie podwójnej dawki leków z powodu pominięcia poprzedniej.
•  Nie sprawdzanie dat przydatności do użycia i przyjmowanie leków przeterminowanych. 
• Leczenie się na własną rękę lekami, które ktoś polecił.
•  Przyjmowanie wszystkich leków łącznie, nie zważając na to czy można te substancje łączyć.
  

Upadek osoby chorej

Najczęstszym z wypadków w środowisku domowym jest upadek, będący przyczyną utraty sprawności bardzo wielu osób starszych.

Ryzyko upadku zwiększa się z wiekiem: na każde 100 osób przypada rocznie 47 upadków wśród ludzi w wieku 70-74 lata, ale dużo więcej wśród 80-latków.  Aż 20 procent tych upadków kończy się poważnym urazem, a śmiertelność w ciągu roku wskutek złamania w obrębie nasady bliższej kości udowej sięga w tej grupie 20-40 procent. Dla porównania: przynajmniej jeden raz w roku upada 33 proc. osób po 65 roku życia, mieszkających we własnych domach oraz 20 proc. osób hospitalizowanych. (dane za aut. Marek Żak, Medi 4/2003; DPS Forum 16.10.2003).